U Beogradu postoji nekoliko krajeva grada za koje se smatra da predstavljaju poseban ambijent, da su svedoci istorije grada te se po njima grad i prepoznaje. Uglavnom se misli na arhitekturu zgrade, češće na grupe zgrada ili cele ulice nekog predela gde dominira drveće i tako opstala forma dobija naziv ambijent i postaje predmet zaštiite. Vremenom su neki krajevi grada stekli status brenda, misli se na Skadarliju, delove Dorćola, ono što je preostalo od Čubure, Topčider, kvart oko Gardoša u Zemunu, Terazije, a od pre neku deceniju i blokovi u Novom Beogradu. Postoje, na raznim stranama, i druga mesta u gradu. Sve je to nastalo u proteklim periodima i svaki od tih ambijenata nosi neku poruku iz vremena kada je nastao, pa se to sada zove i kulturnom baštinom, datom u nasleđe uz obavezu čuvanja a ne trošenja kao bilo koje drugo nasledstvo, jer kulturna baština nastaje neprekidno prateći ritam gradskog života, čak i menjajući ono što je bilo, nadgrađuje zatečeno i sve liči na ogromnu beležnicu koja se kroz vreme dopunjava i prelistava..
Ta mesta su zapisi o istoriji Beograda i to su ambijenti koji se pokazuju kao autentični dokazi o nastanku i trajanju grada, urbani kulturni presek, urbani događaj. Oni se štite na sve načine, zakonom čak, u njih lokalna zajednica ulaže i neki novac da se očuvaju koliko se može i brani taj prostor od građana koji nisu toliko prosvećeni i ne razumeju značaj života i posedovanja imanja u zaštićenom ambijentu. Za njih to obično znači da ne mogu raspolagati svojom imovinom već su taoci istorije Beograda; država, a ni grad, neće to da im otkupe pa da štite do mile volje, a da vlasnici mogu svoje vlasništvo koristiti na svoju dobrobit… To se širi sada i na novije delove grada, kako decenije prolaze uočava se značaj nekog bloka u Novom Beogradu ili na Julinom brdu pa i tamo građani dobijaju privilegiju da budu u zaštićenoj ambijentalnoj zoni.
Građani koji ne obitavaju u zaštićenoj zoni i tu nemaju nikakav materijalni interes, smatraju da je to u redu, jer oni znaju da se tako čuva dokaz o postojanju grada, poznato je njima da je to od velikog značaja za kulturu uopšte. Dobro je za turizam i za građane koji tamo dolaze uglavnom u šetnju. Ali osim gradskih kvartova iz centralne zone gde se uglavnom dešavala istorija i građenje pratilo događaje, pa su tako nastali ambijenti bili na oku zaštitara, postoje i neki drugi koji postaju spontano, koji se grade van ustoličenog sistema, kao „divlji”, ali uvek prateći događaje u gradu i okruženju, jer dugačije ne bi ni nastali niti opstali.
Divlja naselja su takođe posebni ambijenti, nastala spontano, akcijom i kreativnošću stanovnika i s obzirom na veličinu Busija, Kaluđerice, Jajinaca i još nekih, ostaće takva još mnogo vremena. Naravno, neznatno unapređena doziđivanjem kao kontinuiranom aktivnošću, ili asfaltiranjem uskih i neuslovnih ulica, ali duh tih gradskih kvartova, spontano nastalih, može se čitati u matrici grada kao sasvim autentičan ambijent. No, njegova zaštita još nije na dnevnom redu, prerano je, a osim toga sve je nastalo van društvenih i državnih procedura, te nema osnova da se država oko toga angažuje. Ipak vreme sve leči, jer pre mnogo godina graditelji Skadarlije i Čubure i oko Gardoša nisu baš imali koga da pitaju za građevinsku dozvolu, pa ipak dočekaše da budu štićenici a ne pastorčad. Zaštita bi u najmanju ruku bila potrebna jer bi se takvom akcijom moglo nešto u tim naseljima unaprediti, popraviti i približiti nečemu što bi se čak moglo nazvati civilizovanim okruženjem. Pod uslovom, naravno, da bar postoji kanalizacija, voda i struja… ostalo je nadgradnja.
Takva naselja, spontano nastala, realni su deo grada, postoje u Beogradu i nemoguće je, ali i sasvim neopravdano, ne primetiti ih na način koji nije samo upiranje prstom u njih i govorom da je strašno što se to dogodilo. Pa dogodilo se jer su događaji u istoriji koja je prohujala, a bogami još traje, tako uslovili, pa ako ambijent jeste svedočanstvo o onom šro se u istoriji grada dogodilo, onda i tako i tada nastali ambijenti treba da budu predmet zaštite, bilo kakve, a ne samo predmet socioloških istraživanja iz kojih se vidi da su tamo neki morali, ili bili prinuđeni, da dođu odnekud i da zbog siromaštva zidaju bez dozvole…
Najzad, ambijent može nastati i u virtuelnom prostoru, u mislima i uobrazilji, kada se prostor ili mesto zapamte po događanju, a ne samo po izgledu i arhitektonici predela u kojem se događaj zbio. Čini se da su takvi ambijenti od iste važnosti i značaja za gradski život pojedinca kao i Trg Republike ili Nebojšina kula. Onda bi u gradu trebalo da postoji posebna služba, pa da se neki očevidac ambijenta tamo javi i kaže da je na uglu te i te ulice nešto važno doživeo i da je to, samim događanjem, postao za njega ambijent od najveće važnosti; onda bi ta služba to trebalo da zaštiti i da ne dozvoli da tu neko nešto zida i menja. Tada bi to bilo gradski, demokratski i humano, a i prvi korak ka zaštiti spontano nastale arhitekture i ambijenata, na polzu žitelja Busija i Jajinaca, pa bi možda od toga, usput, i oni bliže centru imali neku korist .